Hawken Rifle
Wstęp
Termin Hawken ma dziś szeroki zakres i obejmuje gwintowaną broń myśliwską wytwarzaną w wytwórni założonej w St. Louis (Missouri, USA) przez braci Hawken oraz jej repliki wytwarzane w czasach nam współczesnych. Oznacza on broń kapiszonową (rzadziej skałkową), ze stosunkową*1 krótką oktagonalną lufą gwintowaną dużego kalibru i łożem nie sięgającym końca lufy.
Należy poczynić zastrzeżenie, że okres XIX wieku to okres przejściowy w dziejach przemysłu.
Metoda produkcji seryjnej opartej na współzamienności elementów (wytwarzaniu według wzoru - rysunku technicznego) zapoczątkowana w Ameryce w połowie wieku była doskonalona w zależności od powstępów w metalurgii i ogólnego rozwoju nauki i techniki. W szczególności w stosunku pierwszej połowy XIX należy mówić o pionierskich początkach "metody amerykańskiej" - o początkachi próbach lecz nie o jej zastosowaniu. Wytwarzano broń wciąż w warsztatach w dzisiejszym rozumieniu tego słowa, gdzie proces prdukcji wspomagany był przez maszyny lecz precyzja maszyn i wzorców nie pozwalała na powtarzalność produktu. Nie może być mowy o wzorze broni w pełnym tego słowa, dzisiejszym znaczeniu - każdy egemplarz był niepowtarzalny, każdy mógł mieć cechy wyróżniające go wśród innych w "serii". Wytwarzano egzemplarze "na wzór" lecz nie "według wzoru" (wzorca, szablonu, dziś rysunku technicznego, czy danych numerycznych dla obrabiarki). Zarówno karabiny Hawkenów jak i typy broni mogły różnić się detalami lecz zachowywać pokrój wypracowany przez użytkowników i wytwórców.
Praktyka
| - | ||
|---|---|---|
| 70 | 4,5 | |
| Kaliber | .50 | |
| Długość lufy nominalna (do korka) | 28" | |
| Długość otworu lufy całkowita | 28.34" | 72 cm |
| Długość otworu lufy do komory | 27.36" | 69,5 cm |
| Kto | grany | gramy |
|---|---|---|
| Investarm*2 MAX .490 Ball over FFFG | 70 | 4,5 |
| Investarm MAX .490 Ball over FFG | 90 | 5,8 |
| Investarm MAX .50 Maxiball over FFFG | 60 | 3,8 |
| Investarm MAX .50 Maxiball over FFG | 80 | 5,2 |
| Hege*3 .490 Ball over FFFG | 4,1 | |
| Lee*4 .50 R.E.A.L. 250gr FFFG | 22-70 | 1,4-4,9 |
| Lee .50 R.E.A.L. 320gr FFFG | 22-75 | 1,4-4,5 |
Dla lufy kaliber .50 długości 28" reguła "11.5gr/sqin" wskazuje na optymalną naważkę 63 granów (4,1g) prochu granulacji FF.
Objaśnienia
1) Lufy gwintówek ze wschodniego wybrzeża, określanych skrótowo jako Kentucky lub Tennessee rifles osiągały znaczne długości.
2) Dane z instrukcji broni firmy Investarm.
3) Dane z ulotki informacyjnej firmy Hege.
4) Dane z ulotki producenta kokil pocisków typu Rifling Engraved At Loading (R.E.A.L.) - firmy Lee.